I. Giới Thiệu

Chuyển đổi kiểu dữ liệu (data type conversion) là quá trình thay đổi giá trị từ kiểu dữ liệu này sang kiểu khác:

• Tại sao cần?: Xử lý dữ liệu đa dạng, tương tác giữa các hệ thống, tính toán chính xác
• 2 loại chính:
  • Chuyển đổi ngầm định (Implicit): Python tự động thực hiện
  • Chuyển đổi tường minh (Explicit): Lập trình viên chủ động chuyển

# Implicit Conversion (Tự động)
a = 5 + 2.0    # int + float → float (7.0)

# Explicit Conversion (Thủ công)
b = int("10")  # chuyển từ kiểu dữ liệu str sang int

II. Chuyển Đổi Ngầm Định (Implicit)

Python tự động chuyển kiểu trong biểu thức hỗn hợp:

# Số nguyên → Số thực
x = 10 + 3.14  # int + float → float (13.14)

# Số → Boolean
y = 10 + True  # int + bool → int (11) vì True=1

# Ví dụ phức tạp
z = 5 * (False + 2.0)  # False→0.0 → 0.0+2.0=2.0 → 5*2.0=10.0

Quy tắc tự động:

1. bool → int → float → complex
2. Không chuyển tự động giữa số và chuỗi

III. Chuyển Đổi Tường Minh (Explicit)

1. Chuyển sang Số Nguyên (int())

print(int(3.99))    # 3 (cắt phần thập phân)
print(int("100"))   # 100 (chuỗi số)
print(int(True))    # 1
print(int("0xFF", 16))  # 255 (chuyển hệ cơ số)

2. Chuyển sang Số Thực (float())

print(float(10))       # 10.0
print(float("3.14"))   # 3.14
print(float(False))    # 0.0
print(float("1e-3"))   # 0.001 (ký hiệu khoa học)

3. Chuyển sang Chuỗi (str())

print(str(100))        # "100"
print(str(3.14))       # "3.14"
print(str(True))       # "True"
print(str([1, 2, 3]))  # "[1, 2, 3]"

4. Chuyển sang Boolean (bool())

print(bool(0))        # False
print(bool(1))        # True
print(bool(0.0))      # False
print(bool(""))       # False (chuỗi rỗng)
print(bool([]))       # False (list rỗng)
print(bool("Hello"))  # True
print(bool([0]))      # True (list không rỗng)

5. Chuyển giữa Các Cấu Trúc Dữ Liệu

# List ↔ Tuple
lst = [1, 2, 3]
tpl = tuple(lst)    # (1, 2, 3)
new_lst = list(tpl) # [1, 2, 3]

# List/ Tuple ↔ Set
s = set(lst)        # {1, 2, 3} (mất thứ tự, trùng lặp)

# Dict ↔ List of Tuples
d = {"a": 1, "b": 2}
items = list(d.items())   # [('a', 1), ('b', 2)]
new_dict = dict(items)    # {'a':1, 'b':2}

IV. Các Trường Hợp Đặc Biệt

1. Chuỗi ↔ Bytes (Mã hóa/giải mã)

text = "Xin chào"
encoded = text.encode("utf-8")  # b'Xin ch\xc3\xa0o'
decoded = encoded.decode("utf-8") # "Xin chào"

2. Số trong Chuỗi Khác Hệ

# Hệ 16 (hex)
print(int("FF", 16))  # 255

# Hệ 2 (binary)
print(int("1010", 2)) # 10

# Hệ 8 (octal)
print(int("12", 8))   # 10

3. Số Thực từ Chuỗi Định Dạng

# Dấu phẩy động châu Âu
print(float("3,14".replace(",", "."))) # 3.14

# Định dạng khoa học
print(float("1.23e-4")) # 0.000123

V. Xử Lý Lỗi Thường Gặp

1. ValueError: Khi chuyển kiểu không hợp lệ

try:
   num = int("abc")
except ValueError:
   print("Không thể chuyển 'abc' thành số")

2. TypeError: Khi thao tác với kiểu không tương thích

try:
   result = "Value: " + 10
except TypeError:
   print("Sử dụng f-string: f'Value: {10}'")

3. OverflowError: Giá trị quá lớn

try:
   big_num = int(1e1000)
except OverflowError:
   print("Số quá lớn!")

4. UnicodeDecodeError: Giải mã sai định dạng

try:
   b'\xc3\xa0'.decode("ascii")
except UnicodeDecodeError:
   print("Sai encoding! Dùng utf-8")

VI. Best Practices

1. Kiểm tra kiểu trước khi chuyển đổi

   value = "123"
if value.isdigit():
   num = int(value)

2. Xử lý ngoại lệ với try-except

   try:
   price = float(input("Nhập giá: "))
except ValueError:
   print("Vui lòng nhập số hợp lệ")

3. Dùng chuyển đổi an toàn

   # Thay vì int(), dùng:
def safe_int(value, default=0):
   try:
       return int(value)
   except (ValueError, TypeError):
       return default

4. Ưu tiên f-string thay vì nối chuỗi

   # ❌ Kém an toàn
"Result: " + str(10)

   # ✅ Tốt hơn
f"Result: {10}"

VII. Ứng Dụng Thực Tế

1. Xử lý dữ liệu người dùng

user_input = "3.14"
if user_input.replace(".", "", 1).isdigit():
   radius = float(user_input)
   area = 3.14 * radius**2

2. Đọc dữ liệu file

with open("data.txt") as f:
   # Chuyển toàn bộ dòng thành số
   numbers = [float(line.strip()) for line in f if line.strip().isdigit()]

3. API Response Handling

api_response = {"status": "200", "data": "123.45"}

# Chuyển đổi an toàn
status_code = int(api_response.get("status", 0))
value = float(api_response.get("data", 0.0))

4. Chuyển đổi kiểu dữ liệu trong cột của DataFrame

# Chuyển dữ liệu cột từ object sang int

 df['ten_cot'] = df['ten_cot'].astype(int)

VIII. Bài Tập Thực Hành

1. Viết hàm tính tổng an toàn

def safe_sum(a, b):
   try:
       return float(a) + float(b)
   except (ValueError, TypeError):
       return None

2. Chuyển đổi nhiệt độ

def celsius_to_fahrenheit(c):
   try:
       return (float(c) * 9/5) + 32
   except ValueError:
       print("Giá trị không hợp lệ")

3. Xử lý list hỗn hợp

mixed = ["10", 3.14, "5", True, "abc"]
cleaned = [float(x) for x in mixed if str(x).replace('.','',1).isdigit()]
# [10.0, 3.14, 5.0]

Tài Nguyên:

• Python Docs: Built-in Types
• Real Python: Type Conversion
• Type Conversion Cheat Sheet

# Ví dụ hoàn chỉnh: Máy tính đơn giản
while True:
   try:
       num1 = float(input("Nhập số thứ nhất: "))
       num2 = float(input("Nhập số thứ hai: "))
       print(f"Kết quả: {num1 + num2}")
       break
   except ValueError:
       print("Lỗi: Vui lòng nhập số hợp lệ!")

Data type conversion (/kənˈvɝː.ʃən/) - chuyển đổi kiểu dữ liệu