Mục tiêu: Hiểu cách sử dụng vòng lặp for để duyệt qua các đối tượng iterable và ứng dụng trong xử lý dữ liệu.

Iterations - phát âm /ˌɪt̬.əˈreɪ.ʃən/ các vòng lặp 

iterable - phát âm /ˈɪdərəb(ə)l/ có thể duyệt hay có thể lặp

1. Cơ Bản về Vòng Lặp for

• Mục đích: Duyệt qua từng phần tử của iterable (list, tuple, string, dict,...)

• Cú pháp:

  for item in iterable:
      # Khối lệnh xử lý

• Hoạt động:
  • Tự động gọi iter() để tạo iterator
  • Dùng next() lấy từng phần tử cho đến hết
  • Tự động xử lý StopIteration

Ví dụ cơ bản:

fruits = ["táo", "cam", "bưởi"]
for fruit in fruits:
    print(fruit.upper())
# Output: TÁO → CAM → BƯỞI

2. Duyệt Các Kiểu Dữ Liệu Khác Nhau

Ví dụ chi tiết:

# Dictionary
scores = {"Alice": 90, "Bob": 85}
for name, score in scores.items():
    print(f"{name}: {score} điểm")

# String
for char in "Python":
    print(char, end='-')  # P-y-t-h-o-n-

# File
with open("data.txt") as file:
    for line in file:
        print(line.strip())

3. Công Cụ Hỗ Trợ Vòng Lặp

1. range(): Tạo dãy số

   for i in range(5):        # 0-4
   for i in range(1, 10, 2): # 1,3,5,7,9

2. enumerate(): Lấy cả chỉ số và giá trị

   colors = ["đỏ", "xanh", "vàng"]
   for index, color in enumerate(colors):
       print(f"Vị trí {index}: {color}")

3. zip(): Kết hợp nhiều iterable

   names = ["An", "Bình"]
   scores = [9.0, 8.5]
   for name, score in zip(names, scores):
       print(f"{name}: {score}")

4. Điều Khiển Vòng Lặp

Ví dụ ứng dụng:

# Tìm số âm đầu tiên
numbers = [3, 7, -2, 9]
for n in numbers:
    if n < 0:
        print("Tìm thấy số âm!")
        break
else:
    print("Không có số âm")

# Bỏ qua số chẵn
for num in range(10):
    if num % 2 == 0:
        continue
    print(num, end=' ')  # 1 3 5 7 9

5. Vòng Lặp Lồng Nhau

• Ứng dụng: Xử lý ma trận, kết hợp dữ liệu

• Ví dụ: Nhân bảng cửu chương

  for i in range(1, 4):       # 1-3
      for j in range(1, 4):   # 1-3
          print(f"{i} x {j} = {i*j}", end='\t')
      print()  # Xuống dòng sau mỗi hàng
  
  # Output:
  # 1x1=1   1x2=2   1x3=3
  # 2x1=2   2x2=4   2x3=6
  # 3x1=3   3x2=6   3x3=9

6. List Comprehension

• Mục đích: Tạo list từ vòng lặp for ngắn gọn
• Cú pháp: [expression for item in iterable]

So sánh:

# Cách thông thường
squares = []
for x in range(5):
    squares.append(x**2)

# List comprehension
squares = [x**2 for x in range(5)]  # [0, 1, 4, 9, 16]

Nâng cao:

# Có điều kiện
even_squares = [x**2 for x in range(10) if x % 2 == 0]

# Lồng nhau
matrix = [[1,2], [3,4]]
flatten = [num for row in matrix for num in row]  # [1,2,3,4]

7. Bài Tập Thực Hành

Câu 1: Đảo ngược từ trong chuỗi

sentence = "Python is awesome"
words = sentence.split()
reversed_sentence = " ".join(word[::-1] for word in words)
print(reversed_sentence)  # "nohtyP si emosewa"

Câu 2: Tìm cặp số có tổng bằng mục tiêu

numbers = [2, 7, 11, 15]
target = 9

for i in range(len(numbers)):
    for j in range(i+1, len(numbers)):
        if numbers[i] + numbers[j] == target:
            print(f"Vị trí: {i} và {j}")

8. Tài Nguyên Học Tập

• Python Docs: for Statements
• Real Python: Python for Loops

Vòng lặp for là công cụ mạnh mẽ để xử lý dữ liệu trong Python! 🚀